Mane is een gemeente in het departement Alpes-de-Haute-Provence, in de regio Provence-Alpes-Côte d'Azur, een paar kilometer ten zuidwesten van Forcalquier.
Het grondgebied van 22 km² schommelt van 386 tot 868 m boven de zeespiegel, tussen de berg Lure in het noorden en de Lubéron in het zuiden.
De plaats wordt doorkruist door de loop van de Laye en heeft heuvelachtige landschappen, typisch voor de Provence, tussen plateaus en heuvels. Bedekt met bossen (30% van de oppervlakte), landbouwgrond (30%) maar ook natuurgebieden waar kreupelhout en struiken elkaar afwisselen (34%), dragen de lavendelvelden en olijfboomgaarden volledig bij aan de charme van het gebied.
Mane bestaat uit een stad en verschillende gehuchten, zoals Châteauneuf en La Laye, in het westen, en was al bewoond tijdens de prehistorie.
Tijdens de oudheid ontwikkelde zich een dorp op het kruispunt van de Via Domitia (die Italië met het Iberisch schiereiland verbindt) en een secundaire weg.
Het dorp maakte ooit deel uit van het domein van de koning van de Ostrogoten (6e eeuw) en wordt aan het begin van de 12e eeuw vermeld. De abdij Saint-André van Villeneuve-lès-Avignon heeft daar een priorij en kerken, maar op feodaal niveau valt Mane onder het graafschap Forcalquier. Later ging het versterkte bolwerk tot aan de revolutie over op verschillende families. Ooit bekend om zijn aardewerk en zijn wijnen, werd de stad vervolgens bekend om zijn olijfolieproductie en zijn “biologische” gewassen.
Met bijna 1.400 inwoners heeft Mane een uitzonderlijk erfgoed behouden. Het heeft het label "karaktervol dorp" en is zichtbaar in het dorp, maar ook in de gehuchten omringd door lavendelvelden en olijfboomgaarden.
Een stap is essentieel!
Wanneer je in het dorp aankomt, vooral vanuit Forcalquier, blijkt de citadel van Mane qua erfgoed de meest indrukwekkende plek. Gebouwd in lokale steen uit de 12e eeuw, bestaande uit een dubbele vesting die verschillende bouwelementen beschermt, heeft het 11 meter hoge muren die zelfs in de meest moeilijke tijden de veiligheid garandeerden. Op de top van een veilige heuvel (kleizandrots) huisvestte het de residentie van de heren, die eerst toebehoorden aan de graven van Toulouse, vervolgens aan Forcalquier en vervolgens aan verschillende adellijke families. De citadel van Mane is een van de best bewaarde in de regio. De 16e-eeuwse residentie die daar gehuisvest is, is nog steeds privé. Hoewel je het versterkte complex van buitenaf kunt bekijken, is de citadel als zodanig niet te bezoeken.
Het dorp ontwikkelde zich circulair rond de citadel. Langs de steegjes en calades (steegjes bedekt met kasseien) kunt u een aantal religieuze of burgerlijke bezienswaardigheden bewonderen. Dit is het geval met de kerk Saint-André, die grotendeels uit de 17e eeuw dateert en waarvan het portaal in Florentijnse stijl op zichzelf al een wonder is. Binnen zijn een Maagd uit Carrara-marmer, een polychroom marmeren altaar en kraampjes versierd met acanthus uit de 17e eeuw bewaard gebleven, geclassificeerd als objecten. Er moet ook worden opgemerkt dat de in 1667 herbouwde klokkentoren bestaat uit een 30 meter hoge toren bekroond met pilasters en een balustrade. Aan de basis beschermt een renaissancenis een keramisch stuk van Henri Petrus. Vanaf Kerstmis wordt gedurende enkele weken een uitzonderlijke kerststal ingericht, waarvan de ongeveer twintig figuren uit 1837 dateren.
Nog steeds in het dorp kun je het in 1710 gebouwde ziekenhuis zien, twee verdiepingen hoog, met de boogramen, het privéhuis Miravail met zijn renaissancegevel uit de 16e eeuw, waarvan sommige ramen in de 18e eeuw zijn gerenoveerd, en dat een open haard bevat met rijke versieringen (gipswerk) of het voormalige klooster van de Miniemen uit de 17e eeuw, bijvoorbeeld van klassieke stijl, met zijn fijn gesneden friezen.
De kapel van de Witte Penitenten dateert uit dezelfde periode. We merken op dat het schip een plafond heeft, maar dat de gevel een fronton heeft en wordt bekroond door een klokkentoren.
De Saint-Laurent-kapel, van romaanse oorsprong (12e eeuw), die dienst deed als priorij gesticht door de abdij van Saint-André de Villeneuve-lès-Avignon, is omgebouwd tot accommodatie.
In een ander register getuigen tijdens dezelfde reis de talrijke prachtig vormgegeven fonteinen van de welvaart van de stad. Merk op dat van het ziekenhuis, vroeger uitgerust met een bronzen buste en uitgebreid met een wasplaats, dat van het Centrum, of de Nieuwe Fontein, ten noorden van het dorp en dat van Marseille, in het zuiden.
Vervolgens verlaten we het dorp in zuidwestelijke richting naar de priorij van Salagon, waarbij we een omweg maken via de Romaanse brug die de Laye overspant. Gebouwd in de 12e eeuw, had het aanvankelijk slechts één boog en werd het in de 17e eeuw vergroot.
Dan is hier de priorij van Salagon. Dit voormalige klooster en bedevaartsoord, gerund door benedictijnen, bestaat uit een romaanse kerk (12e eeuw) en een gebouw met torens en bijgebouwen uit de renaissance en is tegenwoordig een bijzondere museumruimte geworden. We bezoeken middeleeuwse tuinen met geneeskrachtige planten en benadrukken hun etnologische aspect, wat verklaart hoe tuinen door de eeuwen heen een weerspiegeling waren van de samenleving, zowel op 'utilitair' als op sierniveau. Het etnobotanisch museum verzamelt ongeveer 1700 plantensoorten en een collectie van ruim 15.000 voorwerpen. Het heet Opmerkelijke Tuin. De priorijsite presenteert ook een tentoonstelling over de geschiedenis van de plaats. Ten slotte is het in de Romaanse kerk de moeite waard om de hedendaagse glas-in-loodramen te bewonderen, ontworpen door Aurélie Nemours, waarmee de installatie de voltooiing vormde van de restauratie van het pand dat in de jaren 90 was gestart. Elke dag geopend behalve van 15 december tot eind januari. Prijs: van 6 en 8 euro. Informatie op +33 4 92 75 70 50.
We gaan verder met de priorij van Châteauneuf, ten westen van de stad, van Romaanse basis, vervolgens bezet door de Tempeliers vanaf 1306 en vervolgens verwoest door Raimond de Turenne en vervolgens in oorlog tegen het graafschap Provence. Wat overblijft is een kluis die in de 16e eeuw is herbouwd en een kapel waarvan de muren door de Tempeliers geschilderde kruisen en geometrische patronen bevatten. Informatie voor een bezoek op +33 4 92 75 04 13.
In het zuidoosten van het grondgebied eindigt dit erfgoedpad deze keer bij het Château de Sauvan. Ook beschermd als historische monumenten zoals alle voorgaande locaties, bijgenaamd de "Petit Trianon de Provence", werd het vanaf 1719 gebouwd voor Joseph Palamède de Forbin-Janson. Een voorbeeld van klassieke stijl, de majesteit ervan wordt geaccentueerd door de kleur van de zonvergulde geslepen stenen op de gevel. Eén ervan wordt weerspiegeld in een waterlichaam. Merk op dat om het oorspronkelijke ontwerp en de harmonie te respecteren, verschillende ramen in hun "trompe-l'oeil"-staat zijn gelaten. Het werd tijdens de Revolutie gespaard en heeft binnenin decoraties, schilderijen, meubels en serviesgoed bewaard die in de loop van de tijd door de verschillende eigenaren zijn verworven. Het park is passend. Het kasteel en zijn buitenkant zijn open voor bezoekers op feestdagen in mei en juni, elke dag behalve dinsdag in juli en augustus, elke dag behalve dinsdag en woensdag in september en ten slotte op donderdag, zaterdag, zondag en feestdagen van 1 oktober tot november 15. Prijs: vanaf 4 euro (alleen park) en 5 en 11,50 euro (kasteel en buitenkant). Informatie op +33 6 70 03 27 04.
Om al deze rijkdommen te ontdekken, zijn er in de omgeving gemarkeerde wandelpaden ontworpen, gewijd aan het erfgoed, zonder de kegelvormige droge stenen schuren weg te laten die dienden als schuilplaats voor de boeren, maar ook voor de teelt van lavendel en de biodiversiteit van het Provençaalse platteland rondom het dorp.
Kaarten en informatie op +33 4 92 72 19 40.
